Veelgestelde vragen

Algemeen

    De NanoToolSelector geeft op een snelle manier inzicht in de verschillen en overeenkomsten tussen de diverse instrumenten (‘nanotools’) die de afgelopen jaren zijn ontwikkeld.

    Middels de keuzehulp kunt u een nanotool selecteren die het beste aansluit bij uw praktijkbehoefte op basis van kenmerken die voor u relevant zijn.

    De NanoToolSelector is bedoeld voor Arboprofessionals en precentiemedewerkers die actief zijn binnen bedrijven waar met nanomaterialen wordt gewerkt. Daarnaast kunnen (externe) adviseurs de website gebruiken om bijvoorbeeld hun klanten te adviseren.

    Het benodigde kennisniveau op het gebied van risicobeoordeling dat vereist is om met de verschillende tools te werken varieert van tool tot tool. Voor de meeste nanotools op de website is aangegeven wat het vereist kennisniveau van de gebruiker is, ingedeeld op drie niveau’s:

    laag (1/3) = minimale arbo-kennis, middel (2/3) = KAM/Preventie/Arbo/HSE deskundige, hoog (3/3) = Arbokerndeskundige met specifieke ervaring nano of nano-specialist.

    Nanomaterialen of Nanodeeltjes zijn zeer kleine deeltjes van een stof, ter grootte van 1 tot 100 nanometer (één nanometer is één miljoenste millimeter).

    Deze deeltjes hebben bijzondere eigenschappen die wezenlijk kunnen verschillen van ‘normale’ materialen, bijvoorbeeld andere geleiding of magnetische of toxische eigenschappen.

    Veel nanotools helpen de gebruiker om tot een risico-inschatting te komen of tot een overzicht van mogelijke beheersmaatregelen zonder dat metingen nodig zijn.

    Hiervoor moet de gebruiker bepaalde (gevaars)kenmerken van de nanomaterialen kennen en informatie verschaffen over de werkzaamheden die worden uitgevoerd.

    Als uit deze eerste risico-inschatting blijkt dat er een laag risico op blootstelling is en/of de huidige beheersmaatregelen voldoende zijn, dan hoeft u niet te meten. Als uit de eerste risico-inschatting blijkt dat er een risico op blootstelling is, is het raadzaam om metingen uit te voeren om de blootstelling gedetailleerd in kaart te brengen.

    In de NanoToolSelector kunt u diverse tools selecteren die u helpen bij het meten van nanomaterialen op de werkplek. Via menu “Tools” kunt u filteren op tools die u kunnen helpen bij het meten van blootstelling aan nanomaterialen. De keuzehulp kan u ook helpen met het kiezen van de juiste tool voor uw situatie.

    Meten van nanodeeltjes is vaak mogelijk, maar vraagt specifieke expertise. Meer informatie via het meten van nanomaterialen is tevens te vinden via de website van nanocentre.

    De tools in de NanoToolSelector die ondersteunen bij het meten van nanodeeltjes op de werkplek zijn meestal gericht op metingen in de lucht of in de ademzone van werknemers.

    Meten van nanodeeltjes is vaak mogelijk, maar brengt kosten met zich mee en vraagt expertise.

    Veel nanotools helpen de gebruiker om tot een risico-inschatting te komen of tot een overzicht van mogelijke beheersmaatregelen zonder dat metingen nodig zijn. Hiervoor moet de gebruiker bepaalde (gevaars)kenmerken van de nanomaterialen kennen en informatie verschaffen over de werkzaamheden die worden uitgevoerd. Op deze website is een grote selectie van dit soort tools te vinden.

    Nee, blootstelling aan nanomaterialen vindt niet uitsluitend plaats op de werkplek.

    Verschillende consumentenproducten en ook voedingsmiddelen kunnen nanomaterialen bevatten, waaraan de gebruiker kan worden blootgesteld. Daarnaast komen nanomaterialen (deels van nature) voor in het milieu. Via de website van KIR-nano is hierover veel achtergrondinformatie te vinden.

    De NanoToolSelector richt zich hoofdzakelijk op beschikbare instrumenten die zijn ontwikkeld voor het in kaart brengen, prioriteren of beheersen van gezondheidsrisico’s ten gevolge van het werken met nanomaterialen. Daarnaast zijn er enkele tools opgenomen die aanknopingspunten bieden voor de beoordeling van niet arbeidsgerelateerde blootstelling aan nanomaterialen.

    Via de website van KIR-nano is veel achtergrondinformatie te vinden over blootstelling aan nanomaterialen op de werkplek en via consumentenproducten, voedingsmiddelen en het milieu.

Keuzehulp

    Het is mogelijk dat er wel een tool bestaat voor uw situatie, maar dat die (nog) niet in deze lijst voorkomt. Daarnaast is het mogelijk dat er geen tools bestaan die van toepassing zijn op uw situatie.

    Voor persoonlijk advies over risicobeoordeling van nanomaterialen in uw bedrijf verwijzen wij graag naar Nanocentre. Nanocentre is een samenwerkingsverband tussen KIR-Nano (RIVM) en TNO, en heeft als doel bedrijven te informeren en ondersteuning te bieden op het gebied van veilig werken met nanomaterialen. Op de website www.nanocentre.nl kunt u meer informatie vinden.

    De OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling; OECD) heeft in 2021 een evaluatie uitgevoerd van bestaande tools en modellen voor blootstellingsschatting van werknemers en consumenten aan synthetische nanomaterialen. Een uitgebreide beschrijving en evaluatie van de gevonden tools en modellen kunt u vinden via de website van OESO

    Wanneer de vragen in de keuzehulp niet van toepassing zijn op uw situatie, kunt u navigeren naar “Tools” bovenaan de pagina. Daar kunt u tussen alle beschikbare tools zoeken en eventueel filteren op opties die voor u relevant zijn.

    Voor persoonlijk advies over risicobeoordeling van nanomaterialen in uw bedrijf verwijzen wij graag naar Nanocentre. Nanocentre is een samenwerkingsverband tussen KIR-Nano (RIVM) en TNO, en heeft als doel bedrijven te informeren en ondersteuning te bieden op het gebied van veilig werken met nanomaterialen. Op de website www.nanocentre.nl kunt u meer informatie vinden.

    Een aantal nanotools in de NanoToolSelector is specifiek ontwikkeld voor een bepaalde sector en is hierbuiten niet inzetbaar. Op dit moment bevat de NanoToolSelector alleen sector-specifieke tools voor  de bouw en laboratoria.

    Andere nanotools zijn generieker van opzet en daardoor toepasbaar binnen een groter aantal sectoren. Het is van belang dat u bij de keuze voor een nanotool goed kijkt naar het zogenoemde toepassingsdomein. De Keuzehulp helpt bij een grove sortering op specifieke of juist generieke tools.

Tools

    Het is mogelijk dat er wel een tool bestaat voor uw situatie, maar dat die (nog) niet in deze lijst voorkomt. Daarnaast is het mogelijk dat er geen tools bestaan die van toepassing zijn op uw situatie.

    Voor persoonlijk advies over risicobeoordeling van nanomaterialen in uw bedrijf verwijzen wij graag naar Nanocentre. Nanocentre is een samenwerkingsverband tussen KIR-Nano (RIVM) en TNO, en heeft als doel bedrijven te informeren en ondersteuning te bieden op het gebied van veilig werken met nanomaterialen. Op de website www.nanocentre.nl kunt u meer informatie vinden.

    De OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling; OECD) heeft in 2021 een evaluatie uitgevoerd van bestaande tools en modellen voor blootstellingsschatting van werknemers en consumenten aan synthetische nanomaterialen. Een uitgebreide beschrijving en evaluatie van de gevonden tools en modellen kunt u vinden via de website van OESO

    Wanneer de vragen in de keuzehulp niet van toepassing zijn op uw situatie, kunt u navigeren naar “Tools” bovenaan de pagina. Daar kunt u tussen alle beschikbare tools zoeken en eventueel filteren op opties die voor u relevant zijn.

    Voor persoonlijk advies over risicobeoordeling van nanomaterialen in uw bedrijf verwijzen wij graag naar Nanocentre. Nanocentre is een samenwerkingsverband tussen KIR-Nano (RIVM) en TNO, en heeft als doel bedrijven te informeren en ondersteuning te bieden op het gebied van veilig werken met nanomaterialen. Op de website www.nanocentre.nl kunt u meer informatie vinden.